Synopsis
De beste wetenschappers geven antwoord op spraakmakende vragen. Zo leer je in colleges van 15 minuutjes waarom muggen altijd jou moeten hebben en hoe robots ons leven redden. Van donkere materie tot verliefdheid bij dieren: alles komt voorbij!
Episodes
-
Speciaal zonder piepjes en muziek: Tinnitus? Zo kom je er vanaf.
14/07/2025 Duration: 08minDeze aflevering is speciaal voor mensen met tinnitus die last hadden van de audio-vormgeving bij aflevering 740 over tinnitus. Ruizen, piepen, continu herrie in je hoofd, en dan zegt de arts: daar is niks aan te doen. Of toch wel? Psycholoog Rilana Cima (Maastricht University) ontwikkelde een behandeling voor tinnitus. Het geheim? Niet bang zijn voor je tinnitusgeluid. See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Wat gebeurt er als je je lichaam doneert aan de wetenschap?
13/07/2025 Duration: 08minWist je dat je ervoor kan kiezen je lichaam te doneren aan de wetenschap? Het gaat hierbij niet om donatie van organen, maar om complete lichamen. Die lichamen komen terecht in het Anatomisch centrum, beter bekend als de snijzaal. Daar worden ze ingezet om de binnenkant van een lichaam te demonstreren, maar ook voor praktische oefening en medisch onderzoek. Alexander Bijnsdorp en Michael van Emden (Amsterdam UMC) laten zien wat dat inhoudt. 00:00 Wat gebeurt er met een gedoneerd lichaam? 01:07 Waarom een echt lichaam? 02:42 Anatomie arm 03:28 Wie komen er zoal op de snijzaal? 04:05 Medisch onderzoek 04:48 Wie zijn de donoren? 05:28 Hoe wordt het lichaam bewaard? 07:36 Herdenkingsmonument Wil je ons iets vragen? Of heb je een opmerking? Dat kan via dit formulier: https://forms.gle/5YTUR72pTwzXRAFk6 Meer wetenschap? Instagram ►https://www.instagram.com/UniversiteitNL Facebook ► https://www.facebook.com/Universiteitvan Nederland Over de Universiteit van Nederland: De Universiteit van Nederland heeft een
-
742. Waarom is 'Wet-Ass Pussy'
09/07/2025 Duration: 14minVrouwenrechten staan wereldwijd steeds verder onder druk. Volgens een nieuw rapport van de Verenigde Naties is genderongelijkheid diep ingebakken in de samenleving en een Europees onderzoek toont aan dat jonge mannen meer geweld tegen vrouwen tolereren dan oudere mannen. Het is niet gek dat het feminisme weer een opmars maakt, in al haar verschillende vormen, ook in hiphop. Voor buitenstaanders is hiphop en feminisme misschien soms moeilijk verenigbaar, maar het hiphop-feminisme is misschien nog wel liberaler dan andere vrouwenbewegingen. In deze aflevering legt onderzoeker Kim Dankoor (Erasmus Universiteit & Universiteit Utrecht) uit hoe hiphop feminisme ontstond en waar het voor staat. Met dank aan HipHopHuis Rotterdam en Betweter Festival Nummers die je hoort in deze aflevering:Cardi B - WAP feat. Megan Thee StallionQueen Latifah - Ladies First (feat. Monie Love) Roxanne Shante - Roxanne’s RevengeLatto - It’s GivingSaucy Santana - Booty ft. LattoEve - Love is Blind Jan
-
741. Ben jij een control freak? Ontdek het hier
06/07/2025 Duration: 13minBen jij zo iemand die lijstjes maakt, alles plant en het liefst alles zelf doet, omdat het anders misgaat? Grote kans dat je een controlfreak bent. En dat is eigenlijk heel normaal. Psycholoog Eva de Hullu (Open Universiteit) laat in deze aflevering zien waarom we zó graag grip willen houden op alles om ons heen en wat er gebeurt als dat niet lukt. Want controle zit niet alleen in to-do lijstjes of strakke planningen… het zit diep in ons brein én in hoe we de wereld ervaren. En voel je je weleens gespannen als dingen anders lopen dan je dacht? Eva laat zien hoe je die ‘error’ kunt herkennen – en wat je dan wél kunt doen.See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
740. Piep in je oor? Zo kom je ervan af
02/07/2025 Duration: 08minRuizen, piepen, continu herrie in je hoofd, en dan zegt de arts: daar is niks aan te doen. Of toch wel? Psycholoog Rilana Cima (Maastricht University) ontwikkelde een behandeling voor tinnitus. Het geheim? Niet bang zijn voor je tinnitusgeluid. Tinnitus behandeling Adelante 556. Gaat dit apparaatje tinnitus genezen? See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
739. Is dit de dodelijkste mutatie ooit?
29/06/2025 Duration: 09minIn de evolutie overleeft de sterkste - degene met hoge snelheid, brute kracht of slimme aanpassingen aan de omgeving. Maar klopt dat altijd wel? Soms overleven enorme fouten in de evolutie het op slinkse wijzen. Want al het DNA van alle dieren en mensen zit vol kleine foutjes. En een van de grootste daarvan leeft in de Nederlandse natuur. Hoe dat zit hoor je van evolutiebioloog Manon de Visser (Universiteit Leiden en Naturalis Biodiversity Center).See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
738. Optimisten leven langer. Maar waarom?
25/06/2025 Duration: 12minOorlogen, humanitaire crisis, klimaatverandering. Het lijkt alsof de wereld steeds zwaarder aanvoelt. Geen wonder dat optimistisch blijven voor veel mensen een uitdaging is. Maar volgens Nicole Geschwind (Maastricht University) kan juist in donkere tijden een positieve houding het verschil maken. In deze aflevering legt Nicole uit waarom het helemaal niet zo vanzelfsprekend is om positief in het leven te staan en hoe optimisme verrassend veel voordelen heeft voor je gezondheid.See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
737. Zombies bestaan: dit doet een schimmel in het brein van een mier
22/06/2025 Duration: 12minIn de horrorserie The Last of Us infecteert een schimmel nietsvermoedende mensen en neemt langzaam hun gedrag over. Dat klinkt als iets fictiefs, maar die schimmel bestaat echt! Orphiocordyceps infecteert alleen geen mensen, maar mieren. Zodra de schimmel de mier is binnengedrongen neemt-ie de controle langzaam over. Uiteindelijk doet de mier precies wat de schimmel 'wil'. Hoe aannemelijk is het dat deze schimmel overspringt op mensen? Dat vertelt Microbioloog Charissa de Bekker (Universiteit Utrecht). Zij onderzoekt hoe deze schimmel precies de controle overneemt, welke stoffen de schimmel in het brein van de mier verspreidt en waarom sommige daarvan verdacht veel op LSD lijken.See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
736. Waarom piekeren we juist 's nachts?
18/06/2025 Duration: 11minWe liggen allemaal weleens wakker. Je maakt je zorgen over je werk, je studieschuld, twijfels over je relatie... Maar de volgende ochtend ziet alles er ineens een stuk minder heftig uit. Je partner is eigenlijk best lief, die studieschuld kun je op termijn afbetalen, en dat meningsverschil met je baas voelt ineens een stuk minder dramatisch dan vannacht.Je bent zeker niet de enige die hier last van heeft. En er is goed nieuws: volgens Job van den Hurk, neurowetenschapper aan Maastricht University, is er zelfs een wetenschappelijke verklaring voor waarom die vervelende gedachten ‘s nachts zo aanwezig kunnen zijn. See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
735. Het heelal groeit: hoe weten we dat?
15/06/2025 Duration: 08minHet heelal is onvoorstelbaar groot, en wordt steeds groter. Sterker nog: het groeit zelfs steeds sneller. Maar hoe weten we dat eigenlijk? Honderd jaar geleden zette Edwin Hubble de astronomie op zijn kop. Hij ontdekte dat sterrenstelsels van ons af bewegen en dat het heelal dus aan het uitdijen is.In deze aflevering neemt natuurkundige Diederik Roest (Rijksuniversiteit Groningen) ons mee het heelal in. Hij legt hij ons uit hoe Hubble tot zijn ontdekking kwam, wat het dopplereffect ermee te maken heeft, en wat dit alles zegt over de toekomst van ons heelal. 00:00 Wat kun je meten met een radiotelescoop?00:57 Hoe weten we dat de oerknal echt heeft plaatsgevonden?02:10 Wat is het waarneembare heelal?03:00 Hoe groot is het heelal?04:26 Wat ontdekte Edwin Hubble over het heelal?04:55 Wat is het Doppler Effect?05:50 Hoe weten we dat het heelal uitdijt?06:49 Waarom dijt het heelal versneld uit?07:20 Wat gebeurt er in de toekomst met het heelal?See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
734. Jouw seksfantasie, wij weten hoe die eruit ziet
11/06/2025 Duration: 12minVan triootjes tot seks met aliens. Seksuele fantasieën zijn dé manier om veilig te experimenteren in je eigen hoofd én ze kunnen je seksleven verbeteren. Schaamte zit alleen vaak nog in de weg. In deze aflevering hoor je van socioloog Lena van de Lande (Erasmus Universiteit) waarom die schaamte niet nodig is. We fantaseren namelijk verrassend vaak over hetzelfde. De wetenschap kan jouw seksfantasieën tot op zekere hoogte zelfs voorspellen.Durf jij je fantasie (voor de wetenschap) te delen? Voor een interview-studie zoeken we mensen die willen praten over hun fantasieën: Waar gaan ze over? Wat betekenen ze voor jou? Waar denk je dat ze vandaan komen? Je hoeft geen ‘bijzondere’ of ‘typische’ fantasieën te hebben, alle verhalen zijn welkom. Deelname is vrijwillig en anoniem. Meer weten of meedoen? Mail naar vandelande@essb.eur.nl of neem een kijkje op Intimate relationships, love and sexuality | Erasmus School of Social and Behavioural Sciences | Erasmus University RotterdamSee omnystudio.com/listener for privac
-
733. Waarom heeft een zebra strepen?
08/06/2025 Duration: 09minWaarom heeft een zebra strepen en een giraffe vlekken? De natuur lijkt soms willekeurig, maar achter die patronen schuilt keiharde wiskunde. Die ontdekking werd gedaan door de briljante wiskundige Alan Turing, onder andere bekend van het kraken van de Enigma code tijdens de Tweede Wereldoorlog en grondlegger van de computer. In deze aflevering laat wiskundige Jan Bouwe van den Berg (Vrije Universiteit Amsterdam) zien hoe Turing ook de "code" van dierenvachten wist te kraken - en waarom deze theorie tot vandaag de dag verrassend actueel is.Deze aflevering is gemaakt met ARTIS voor het Aardbewoners Festival.See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
732. Waarom word je duizelig als je dronken bent?
04/06/2025 Duration: 08minHoe komt het dat je niet meer in een rechte lijn kunt lopen als je een glaasje te veel op hebt? Of na een avond borrelen in je bed ligt te tollen terwijl je toch echt stil ligt? Alcohol en je evenwichtsorgaan zijn geen goede vrienden. Hoe dat komt? Je krijgt het antwoord van Professor Kingma (Universiteit Maastricht).En wil je na het luisteren van deze aflevering nog weten wat het beste werkt tegen katers? Dat hoor je in deze aflevering.See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
731. Ozempic; alleen voor obesitas of ook voor een paar kilootjes teveel?
01/06/2025 Duration: 12minDe ene dag lees je dat Ozempic hét medicijn is dat obesitas de wereld uit helpt en zelfs werkt tegen meer dan 40 aandoeningen — van Alzheimer tot leverfalen. De andere dag duiken berichten op over haaruitval, nierproblemen of andere bijwerkingen. In deze aflevering scheidt hoogleraar Gijs Goossens (Universiteit Maastricht) de zin van de onzin. Wat doen afvalmedicijnen écht in het lichaam, welke claims zijn wetenschappelijk onderbouwd, en welke moeten we met een flinke korrel zout nemen.See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
730. Rouwen zonder huilen: heel normaal. Dit is waarom.
28/05/2025 Duration: 13minVroeg of laat krijgen we er allemaal mee te maken, het verlies van een dierbare. Hoe ga je dan om met de rouw? Huil je helemaal niet, is er dan iets mis? En wat als je een jaar later nog steeds je leven niet kunt oppakken, is dat dan nog normaal? Lonneke Lenferink (Universiteit Twente) neemt je in deze aflevering mee in de wereld van verlies en hoe wij daarop reageren.En nog iets heel anders: de Universiteit van Nederland en ARTIS werken voor het eerst samen. Op 4 juni 2025 kan je in het ARTIS-Planetarium genieten van een bijzondere avond met topwetenschappers, adembenemende 360 graden-beelden en een exclusieve avondwandeling door het park. Kaarten zijn vanaf nu hier te koop en via artis.nl/uvnlSee omnystudio.com/listener for privacy information.
-
729. Wie wordt straks de baas van de wereld?
25/05/2025 Duration: 13minDecennialang stond Amerika stevig bovenaan als de machtigste natie ter wereld. Maar die tijd lijkt voorbij. China, Rusland, India — en zelfs Europa — eisen steeds vaker een plek aan tafel op. De wereldorde is in beweging. Maar wie bepaalt eigenlijk de spelregels?In deze aflevering onderzoeken we die vraag met onderzoeker parlementaire geschiedenis, Laurien Crump (Radboud Universiteit). Aan de hand van biljart, Catan en een potje kaarten laat zij op verrassende en speelse wijze zien hoe landen elkaar uitdagen, omzeilen of juist samenwerken. Veranderen we van een wereld met vaste regels naar een chaotisch spel zonder scheidsrechter? En wat betekent dat voor jou?00:00 Wie is de baas van de wereld?00:57 Hoe werd Amerika het machtigste land van de wereld?02:30 Waarom was Amerika het machtigste land?03:06 Kunnen andere landen machtiger worden dan Amerika?04:03 Wordt China machtiger dan Amerika?05:20 Hoe werd de wereldorde vroeger bepaald?06:00 Hoe wordt de wereldorde in westerse landen bepaald?07:10 Hoe wordt
-
728. Hoe word jij een goede leider?
21/05/2025 Duration: 09minAls we denken aan leiders, komen vaak namen van grote historische figuren of invloedrijke CEO’s naar boven. Of misschien denk je wel aan je eigen baas of manager? Maar leiderschap is niet alleen weggelegd voor mensen aan de top. Sterker nog: in vrijwel iedereen schuilt een leider. Wist je dat 70% van de eigenschappen die een goede leider kenmerken, gewoon te leren zijn? Ook als je geen promotie nastreeft, kan het tonen van leiderschap een groot verschil maken – in je werk, je team en zelfs daarbuiten.Of je nu aan het begin van je carrière staat of al jarenlang meedraait; in deze aflevering deelt managementwetenschapper Lien Desmet (Open Universiteit) een stappenplan, zodat ook jij je tot een goede leider kunt ontwikkelen.En nog iets heel anders: de Universiteit van Nederland en ARTIS werken voor het eerst samen. Op 2 en 3 juni 2025 kan je in het ARTIS-Planetarium genieten van een bijzondere avond met topwetenschappers, adembenemende 360 graden-beelden en een exclusieve avondwandeling door het park. Kaarten zi
-
727. Hoe jouw digitale tweeling kan voorspellen of je ziek wordt
18/05/2025 Duration: 09minHoe zou het zijn als artsen precies kunnen voorspellen wat er in jouw lichaam gebeurt. Als ze behandelingen moeiteloos kunnen uitproberen zonder dat jij daar iets van merkt. En dat je altijd de juiste medicijnen krijgt, die het beste werken voor jou. Klinkt als een droom, maar in de toekomst zou dat zomaar kunnen. Biomedisch ingenieur Carlijn Buck (Technische Universiteit Eindhoven) werkt aan een digital twin - een digitale kopie van een patiënt die met je meegroeit. Zodat jij betere en persoonlijkere zorg krijgt.See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
726. Plas-patat: hoe laat jouw urine aardappels groeien?
14/05/2025 Duration: 13minWat als je frietjes kan eten die zijn gegroeid op jouw eigen plas? En waarom zouden we dat eigenlijk willen? Spoiler: het is duurzamer dan je denkt, en het stinkt minder dan je zou verwachten.
-
725. Hollandse maffia: wat kunnen we leren van Italië?
11/05/2025 Duration: 15minDe Nederlandse onderwereld wordt steeds gewelddadiger, met patronen die doen denken aan de maffia in Italië. Maar hoe pak je dat aan, zonder dat het escaleert? In deze aflevering kijken we met jurist Laura Peters (Rijksuniversiteit Groningen) naar de Italiaanse aanpak van georganiseerde misdaad. Wat doet Italië anders? En welke onderdelen van hun harde aanpak zouden ook in Nederland kunnen werken? Laura heeft in deze aflevering drie lessen.Heb je deel 1 van deze maffia-serie gemist, check die dan in het kanaal of via deze link: https://open.spotify.com/episode/008O87l8EcoqsUcAwX0UZf?si=bv3dRcL5S-ihHOgl-FII2wSee omnystudio.com/listener for privacy information.