Het Spoor Terug

Selma van de Perre werd in 1922 in Amsterdam geboren uit volledig geassimileerde joodse ouders Barend Velleman en Fem Spier. Nu, op haar 97e, kijkt ze in haar autobiografie terug op haar leven.Haar boek vertelt het verhaal hoe het leven in alle onschuld begon, en hoe de geschiedenis haar al gauw op een genadeloze manier duidelijk maakte dat haar joodse afkomst en identiteit haar levensloop zou bepalen. Nadat haar vader was weggevoerd, hielp ze haar zusje en moeder onderduiken, nam ze een valse identiteit aan en ging in het verzet. In 1944 werd ze gearresteerd, maar omdat haar valse identiteit stand hield, belandde ze niet in Auschwitz, maar in Ravensbrück, het vrouwenkamp dat ze wist te overleven.In het driedelige Spoor Mijn Naam is Selma, vertelt ze hoe de wereld eruit zag toen haar leven begon, hoe langzaam duidelijk werd dat de geschiedenis het roer van haar wilde overnemen, hoe ze besloot zich daartegen te verzetten, en hoe ze de gevolgen van dat moedige besluit door toeval, geluk, monterheid en moed wist

Selma van de Perre werd in 1922 in Amsterdam geboren uit volledig geassimileerde joodse ouders Barend Velleman en Fem Spier. Nu, op haar 97e, kijkt ze in haar autobiografie terug op haar leven.Haar boek vertelt het verhaal over hoe het leven in alle onschuld begon, maar hoe de geschiedenis haar al gauw op een genadeloze manier duidelijk maakte dat haar joodse afkomst en identiteit haar levensloop zou bepalen. Nadat haar vader was weggevoerd, hielp ze haar zusje en moeder onderduiken, nam een valse identiteit aan en ging in het verzet. In 1944 werd ze gearresteerd, maar omdat haar valse identiteit stand hield, belandde ze niet in Auschwitz, maar in Ravensbrück, het vrouwenkamp dat ze wist te overleven. In het driedelig spoor Mijn Naam is Selma, vertelt ze hoe de wereld eruit zag toen het leven begon, hoe langzaam duidelijk werd dat de geschiedenis het roer van haar wilde overnemen, hoe ze besloot zich daartegen te verzetten, en hoe ze de gevolgen van dat moedige besluit door toeval, geluk, monterheid en moed w

Ieder jaar weer vallen er doden en zwaargewonden door het overmatig en ondoordacht afsteken van vuurwerk. Komt er een verbod op consumentenvuurwerk? En komt daarmee een eind aan een lange Nederlandse traditie met Oud&Nieuw? Maar zo oud is die traditie niet. Radiomaker Marten Minkema zoekt naar de oorsprong en spreekt met ooggetuigen.

25 jaar geleden werd de Poolse generaal Maczek tussen zijn oude strijdmakkers begraven. Dat gebeurde op 23 december 1994 op de Poolse erebegraafplaats in Breda. De stad die 50 jaar eerder, eind oktober 1944, door de mannen van Maczeks 1e Poolse pantserdivisie was bevrijd. Dat een groot deel van Nederland door Polen bevrijd is, wordt nogal eens vergeten. Enkelen van hen vertelden hun verhaal in 1995.Paul van der Gaag maakte een actuele bewerking van de documentaire.

Drie oude mannen, alledrie dik in de negentig. Alledrie met een Nederlandse vader en een Indische moeder, en alledrie opgegroeid in een opvoedingsgesticht op West-Java. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verlaten de jongens het gesticht. De een gaat bij het KNIL, de ander bij de Marine, en de derde is nog te jong om het leger in te gaan.Documentairemaker Gerard Leenders volgde met deze mannen op leeftijd het spoor terug en maakte de documentaire ‘De jongens van Soekaboemi’. In deze uitzending hoort u het eerste deel.

Drie oude mannen, alledrie dik in de negentig. Alledrie met een Nederlandse vader en een Indische moeder, en alledrie opgegroeid in een opvoedingsgesticht op West-Java. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verlaten de jongens het gesticht. De een gaat bij het KNIL, de ander bij de Marine, en de derde is nog te jong om het leger in te gaan.Documentairemaker Gerard Leenders volgde met deze mannen op leeftijd het spoor terug en maakte de documentaire ‘De jongens van Soekaboemi’. In deze uitzending hoort u het eerste deel.

Het moet haast wel de meest gehate en de meest geliefde schoen ter wereld zijn: de spitz. De balletschoen met harde neus die ballerina's onhoorbaar kon laten zweven, als engelen in de hemel. Zo'n tweehonderd jaar geleden zag de spitz het levenslicht. Wat betekende dat voor de balletkunst en voor de positie van de ballerina? Laura Stek volgt het spoor van het martelschoentje.

Deze week is het de week van de podcast op Radio 1. OVT nodigde podcastmaker Hens Zimmerman uit om een extra lange historische aflevering te maken van zijn podcast Zimmerman in Space. Samen met dochter Gloria dook Hens in de geschiedenis van de ruimtevaart en maakte de documentaire Ruimtevragen.Benieuwd geraakt naar meer Zimmerman in Space? Zijn podcast wordt uitgezonden in het nachtprogramma Focus op Radio 1 en is hier als podcast terug te luisteren.

Op 18 November is het een eeuw geleden dat Domela Nieuwenhuis overleed. De socialistische voorman was bij leven al een legende. Hij kreeg mede vanwege zijn profetische voorkomen onder de arbeiders in het noorden van het land de bijnaam ‘Onze Verlosser’, 'Us Verlosser' in het Fries.Zoals Bach het leven van Christus met meerdere passies herdacht, zo heeft zanger, historicus en componist Meindert Talma nu ook over Domela een muziekstuk geschreven: de Domela Passie. Een muzikale Spoor Terug, gemaakt door Mathijs Deen, naar het leven en lijden van 'Us Verlosser'

Wat zoekt een Ier begin 20ste eeuw op Antarctica? En waarom wordt de Ier in kwestie, Ernest Shackleton, een eeuw later nog altijd vereerd, heeft hij een eigen fanclub, genootschap en museum? Laura Stek ging op zoek naar het verhaal en de cultus rond de Ierse poolreiziger en maakte er een tweedelige documentaire over. In deze uitzending hoor je deel 2, eerder uitgezonden in 2014.

Wat zoekt een Ier begin 20ste eeuw op Antarctica? En waarom wordt de Ier in kwestie, Ernest Shackleton, een eeuw later nog altijd vereerd, heeft hij een eigen fanclub, genootschap en museum? Laura Stek ging op zoek naar het verhaal en de cultus rond de Ierse poolreiziger en maakte er een tweedelige documentaire over. In deze uitzending hoor je deel 1, eerder uitgezonden in 2014.

Ondanks de etnische verdeeldheid, is Suriname één grote familie. Zo wordt de geschiedenis van de voormalige kolonie gepresenteerd in de Grote Suriname- tentoonstelling. Het verhaal van het land wordt in deze tentoonstelling verteld door de inwoners zelf. De expositie is van 5 oktober 2019 tot 2 februari 2020 in de Nieuwe Kerk in Amsterdam te zien.In Het Spoor Terug reist Michal Citroen naar Suriname en spreekt ze met Stanley Raghoebarsing, schrijver van de Hindoestaanse familiekroniek Uit de klei van Saramacca, over het land en de werkelijkheid achter de tentoonstelling.

Op 6 november 1919 begon de allereerste Nederlandse radio-uitzending. De radio is dus bijna honderd jaar. Maar wie stonden aan de wieg ervan? Wie waren de pioniers, welke uitvindingen deden ze en wat werd uitgezonden? Michal Citroen en Jan Westerhof maakten twee documentaires over een eeuw radio. Zondag wordt het tweede deel uitgezonden over de invloed van Philips op het nieuwe massamedium.

Op 6 november 1919 begon de allereerste Nederlandse radio-uitzending. De radio is dus bijna honderd jaar. Maar wie stonden aan de wieg ervan? Wie waren de pioniers, welke uitvindingen deden ze en wat werd uitgezonden?Michal Citroen en Jan Westerhof maakten twee documentaires over een eeuw radio. Zondag wordt het eerste deel uitgezonden over de invloed van de Eerste Wereldoorlog en het werk van Idzerda

Amsterdam veryupt. De stad groeit met 10.000 inwoners per jaar en is vooral in trek bij jonge witte hoogopgeleiden. Ze trekken de oude arbeidersbuurten in. Daar is niet iedereen blij met hun komst. Radiomaker Maartje Duin kocht een huis in de Spaarndammerbuurt, van oudsher de bakermat van de sociale woningbouw. Ze zoekt haar buren op en doet een poging tot verzoening. (een herhaling uit Radio Doc van 17 april 2016)

“Wat je ook doet, val nooit Afghanistan binnen”, deze wijze woorden werden in 1963 gesproken door de Britse Prime Minister Harold Wilson.Niet snel daarna, is die wijsheid al weer verloren gegaan. Want sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw wordt het land constant geteisterd door oorlogsgeweld.De Vlaamse radiomaakster Hadewijch Vanhaverbeke zocht uit hoe het zover heeft kunnen komen met Afghanistan en in hoeverre het westen daar een rol in speelde.

Filmregiseur Frans Weisz kent u wellicht van films als De Inbreker of Charlotte, of van de verfilming van Bij nader inzien.De vader van Frans, Geza Weisz, was in Berlijn een komisch acteur.In 1933 vluchtte hij naar Nederland, waar vijf jaar later Frans geboren werd.Na een hectisch bestaan als filmacteur en fotograaf, moest Geza tijdens de tweede wereldoorlog onderduiken, vanwege de Jodenvervolging.Samen met Tom Rooduijn, ging Frans Weisz op een zoektocht naar het levensverhaal van zijn vader Geza. Door de verwevenheid van hun beider familiegeschiedenissen, is het een intiem persoonlijk verhaal geworden.

Hannah is 26, een millenial. Ze groeide op in Nederland en Schotland, haar vrienden komen uit verschillende landen, ze is politiek bewust, ze is feminist, ze heeft een druk leven. Dus, toen Hannah een aanzoek kreeg van haar Amerikaans/Britse vriend om te gaan trouwen, begon ze zich allerlei vragen te stellen. Kan dat wel, trouwen? Hoe moet dat dan? Wat vindt mijn nog ongetrouwde vriendenkring daarvan? Hoe kan je zoiets traditioneels doen zonder je idealen van gelijkheid, zelfstandigheid en eigenheid geweld aan te doen? En wat moet je dan aan?Hannah ging te rade bij haar grootmoeders, haar moeder en stiefmoeder. Hoe trouwden zij? Wat geloofden ze? Wat beloofden ze? Wat droegen ze? Wat betekende dat voor ze?De radiodocumentaire Een Jurk voor Hannah maakt een tocht door drie generaties getrouwde vrouwen op zoek naar wat bleef en wat verdween.

Tempo Doeloe betekent letterlijk ‘de tijd van vroeger’ in Nederlands-Indie. Maar het is vooral de geheimzinnige plek 'waar je herinneringen leven aan een niet meer bestaand land in een niet meer bestaande tijd'. Die hoef je zelfs niet te hebben meegemaakt, want tempo doeloe lift mee door de generaties heen. Freriks (geboren in 1954 te Djakarta) wil die bijzondere nostalgie vieren en loskoppelen van de Nederlandse koloniale misdaden. Maar kan dat wel? Radiomaker Marten Minkema spreekt Kester Freriks en zijncriticasters.dit is een herhaling uit Radio Doc van 4 november 2018

25 jaar geleden werd het laatste Nederlandse lichtschip, de Noord-Hinder van haar positie bij de Noord Hinder bank, naar Rotterdam gesleept. Daarmee kwam een einde aan het melancholieke bestaan van de Nederlandse lichtschepen: vaartuigen met een vuurtoren midscheeps, die gedoemd waren altijd voor anker te liggen. Vijf opvarenden kijken terug in deze documentaire gemaakt door Mathijs Deen.