Podkast Powszechny

W lipcu 2020 r. konsultanci telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży odbierali jedno połączenie co 6 minut - łącznie ponad 7000. Paula Włodarczyk, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę: „Dzieci pytają, czy mogą nam zaufać. Nigdy o tym nie zapewniamy. Możemy wysłuchać i pomóc, ale zaufanie zawsze jest decyzją dziecka”.

„To, dokąd prowadzi nas sztuka, literatura, muzyka, to miejsca nienazwane – jak podróże w naszych snach. Wszystko może się tu wydarzyć, a jednocześnie może się to wydarzyć wszędzie – również w naszym domu” - mówi Hania Rani w Podkaście Powszechnym.

Dorota Masłowska: Mało mamy czasu. Może nie wydarzy się już nic ekstra. Trzeba „ćpać” z tego wszystkiego co jest dostępne: czyli z bycia z bliskimi, z jedzenia, z seksu, z wina.

Niemal 2 miliony muzułmanów, chrześcijan, druzów, Beduinów, Czerkiesów i innych – 21 procent społeczeństwa Izraela – to Arabowie. Są lekarzami, farmaceutami, pielęgniarzami, kierowcami, budowniczymi, właścicielami sklepów i przedsiębiorstw. W miesiącach walki z koronawirusem pracujący w szpitalach Arabowie stali się narodowymi bohaterami. Ale część społeczeństwa traktuje ich jako obywateli drugiej kategorii. Sprzyja temu atmosfera polityczna. „Mój kraj jest z moim narodem w konflikcie” mówi Karolinie Przewrockiej-Aderet Toni Nasser, edukator i aktywista.

W średniowiecznych rękopisach i obrazach pojawiały się zaskakujące przedstawienia Matki Boskiej... bijącej diabła batem, pałką, lub po prostu pięścią. Jakie opowieści ilustrują te niezwykłe obrazy? Jak możemy w ich kontekście interpretować postać Madonny w odniesieniu do stereotypów płciowych funkcjonujących w kulturze średniowiecza? Opowiada Magdalena Łanuszka.

Andrzej Grabowski: „Miałem prostokątny zegarek, który dał mi mój najstarszy brat. Zauważyłem, że jeden z kolegów też ma taki prostokątny zegarek. I jak podszedłem do niego, powiedziałem: »Zobacz, mamy takie same zegarki«. Na co on popatrzył na mnie, na ten swój zegarek, i powiedział: »Taka jest różnica, że ty jesteś głupi, a ja nie«. Do dzisiaj to pamiętam – jak takie słowa w młodych umysłach bardzo zapadają”.

Na ulice wychodzą dziesiątki tysięcy Izraelczyków. Ich wściekłość wywołało nieumiejętne radzenie sobie przez rządzących z epidemią, skalą bezrobocia i gospodarczych tarapatów. Dochodzi do starć z policją, ale też między zwolennikami i przeciwnikami premiera Netanjahu. Jakby tego wszystkiego było mało, przy północnej granicy kraju doszło do eskalacji konfliktu z Hezbollahem. Kiedy i jak Izrael wybrnie z tych wszystkich tarapatów? Rozmawiają Karolina Przewrocka-Aderet („Tygodnik Powszechny”) i Ofer Aderet („Haaretz”).

Marek Kamiński: „Byłem bez rodziców, bez rodziny, jako pięciolatek. I jedyną sytuacją, jaką pamiętam z tego okresu było to, jak inne dzieci mówiły mi, że moi rodzice nigdy nie wrócą, nigdy ich nie zobaczę. I pewnie ta sytuacja musiała mnie nauczyć, by liczyć tylko na siebie”.

Średniowieczne bestiariusze zawierały opisy nie tylko zwierząt prawdziwych, ale też mitycznych. Jak wyobrażano sobie moce jednorożca, zwyczaje gryfa, grozę bazyliszka i wyjątkowe zdolności bonnacona? I jaka jest symbolika tych niebywałych stworzeń?

Jeszcze do niedawna niewiele wiedzieliśmy o dziejach udomowienia kotów. Ile możemy odkryć dzięki liczącej około sześciu tysięcy lat kostce, znalezionej tu, w Polsce? Dr Magdalena Krajcarz, archeozoolożka, opowiada o opublikowanych właśnie badaniach polskich naukowców, które do historii relacji kocio-ludzkich dopisują nowe, ważne fakty.

Wspólnoty, żeby trwać, potrzebują opowieści; także wspólnota europejska. Jednak każde pokolenie musi przepisywać swoją opowieść na nowo, żeby stawić czoło wyzwaniom przyspieszającego świata. Jaka opowieść i symbole pozwalają nam budować i utrzymywać przy życiu Unię Europejską? Opowiada Marcin Napiórkowski ze swoim synem Adasiem.

Ks. Adam Boniecki: „Nie umarłem. Czerniaka wycięto, chodzę na kontrole, czy się nie rozmnożył. Na razie się nie rozmnaża, więc sprawa zamknięta. Ale uważam, że ten moment był dla mnie bardzo ważny jako przeżycie wewnętrzne”.

Walcząc z koronawirusem, większość krajów Unii, nie bacząc na koszty, zamroziła swoje gospodarki, żeby powstrzymać rozwój pandemii. Problem w tym, że po zwycięstwie nieuchronnie przyjdą ekonomiczne i społeczne skutki tej decyzji. Jaki pomysł na ratowanie swojej gospodarki ma Europa? Czy kryzys okaże się szansą na spektakularną ucieczkę do przodu? I – jak się to wiąże z walką z globalnym ociepleniem, którego przecież koronawirus nie unieważnił?

Prof. Szymon Malinowski: Czas na bezczynność w sprawach klimatu już się wyczerpał. Popanikujmy trochę, a potem, cytując mistrza Młynarskiego – róbmy swoje. Może to coś da.

Tajemnicza mieszanina przedłużająca świeżość warzyw i owoców, nowy atlas komórek ciała ludzkiego, drony unikające zderzeń nawet po ciemku i badania nad przybyszem z kosmosu o imieniu Oumuamua. Na przegląd wydarzeń naukowych zaprasza Łukasz Lamża.

Marek Kondrat, aktor: „Głównym punktem zwrotnym, na który musiałem czekać bardzo długo w życiu – do pięćdziesiątki mniej więcej – jest wyzwolenie się z kieratu pierwszego zawodu. Że się posłużę frazą Marka Koterskiego z »Dnia świra«: »Cóż to za ponura ironia, żeby życie wybierać, kiedy jest się kretynem...«”.

Od pierwszego i ostatniego lotu Polaka w kosmos właśnie mijają 42 lata. Mateusz „Matt” Harasymczuk: „To zdecydowanie za długo”.

Mikołaj Trzaska, muzyk: „Śmierć ojca pociągnęła dużo moich decyzji. Choć nie ma poczucia, że to decyzja – stało się to naturalnie. Pomyślałem: nie będę więcej narzekał, cokolwiek się będzie działo”.

Rękopis Godzinek z fundacji księżnej Katarzyny de Clèves (van Kleef) to najbardziej bogato dekorowany niderlandzki modlitewnik XV wieku. Wykonany na specjalne zamówienie, zawiera wiele unikatowych przedstawień, których nie znajdziemy w innych średniowiecznych Godzinkach. W jaki sposób księżna zaznaczyła w księdze niechęć do swojego małżonka? Dlaczego dusze czyśćcowe nie lubią poniedziałków? Co kryje się na marginesach kart z przedstawieniami świętych?

Urszula Zajączkowska: „»Czy ty możesz mi pomóc, Ula, i zadzwonić do tej pani, która mieszka we Włoszech, ma 87 lat,nazywa się tak i tak? Zadzwoń do niej i powiedz, że chcę z nią porozmawiać...«. Okazało się, że ta pani już nie żyje. A ja okłamałam człowieka w żywe oczy, że nie udało mi się dodzwonić. No bo to jest wciąż przestrzeń nadziei, a nie mówienie: spóźniłeś się, a teraz musisz umrzeć”.