Synopsis
Uitspraken, beloftes en voorspellingen vliegen je om de oren. In de FactGurus podcast gaan we op zoek naar aantoonbare feiten achter een uitspraak met als doel de vraag "klopt dit wel?" te beantwoorden. Host: Frank Leeman.
Episodes
-
Is cryptohandel via Binance in de ban?
29/06/2021 Duration: 05minHet FD artikel stelde dat "de Britse financiële toezichthouder een van 's werelds grootste handelsplatformen voor cryptomunten heeft opgedragen om zijn activiteiten in het Verenigd Koninkrijk te staken" Dat wekt de indruk dat Britten geen cryptocurrencies meer kunnen verhandelen via Binance. 'Dat ligt toch iets genuanceerder', zegt Deloitte Blockchain expert Jasper Verwaal. 'Het betreft niet de hele cryptohandel van Binance, maar het gaat om specifieke activiteiten'. Die specifieke activiteiten zijn onder andere de handel in Utility Tokens, waarbij een gebruiker het recht krijgt op een dienst van een aanbieder, en de handel in Security Tokens, waarbij een token een aandeel in een bedrijf, vastgoed of andere asset vertegenwoordigt. Die laatste twee token categorieen, de zogeheten derivative crypto products, die vallen onder toezicht, en daarvoor heeft de FCA een consumenten waarschuwing gegeven dat Binance dat zonder vergunning doet. Om het extra verwarrend te maken, zijn er ook nog twee entiteiten, Binance
-
Rijden de treinen CO2 neutraal?
15/06/2021 Duration: 05min'Ja onze treinen rijden volledig op wind energie, en daarmee co2 neutraal', zegt Sacha Göddeke, directeur duurzaamheid bij de NS. Die claim is tegen het licht gehouden door onafhankelijke voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. 'We hebben 2 dingen bekeken, wat er allemaal in de berekening van vervoer zit, en of het stroomgebruik daadwerkelijk groen is. Voor de berekening hebben we gekeken naar het jaarverslag, en daar is de NS heel transparant hoe ze gerekend hebben. Zaken als het rangeren van treinen, het verwarmen van gebouwen, en andere facilitaire zaken zijn niet meegerekend, maar het gaat ons om de vervoerskilometers, en die berekening is in orde', zegt Suzanne Hoogers, expert duurzaamheid van Milieu Centraal. Luister ook | FactGurus: Vaccinatiebewijs via de huisarts? De NS heeft 1,2 Terrawat uur (1.200.000.000 kilowatt uur) per jaar nodig. 'Dat is op jaarbasis zeker beschikbaar, maar op uurbasis niet altijd. Als het niet waait rijdt de trein wel.' Wanneer de NS op uurbasis meer vraag naar groene str
-
Paracetamol voorafgaand aan vaccinatie?
01/06/2021 Duration: 05minIn een literatuur review door dr. Frouke Engelaer, arts in opleiding tot specialist interne geneeskunde, en prof. Teun van Gelder, internist-nefroloog en klinisch farmacoloog, Leids Universitair Medisch Centrum vonden zij juist dat het innemen van paracetamol voorafgaand aan een vaccinatie een negatief effect kan hebben op de beoogde reactie van het immuunsysteem. Echter als paracetamol pas ná het zetten van de vaccinatie werd ingenomen, dan had dit geen effect op de aanmaak van antistoffen. 'Baadt het niet dan schaadt het niet gaat hier dus niet helemaal op, want paracetamol kan de werkzaamheid van een vaccin verminderen, en dat vind ik ook een vorm van schade', zegt dr. Engelaer. Luister ook |Vraag het Gommers: Moet je paracetamol nemen tegen bijwerkingen van vaccin? Een van die onderzoeken was van het RIVM, een onderzoek naar het effect van paracetamol op het immuunsysteem van jongvolwassenen bij de Hepatitis B-prik. 'Als paracetamol vóór vaccinatie werd ingenomen, was de hoeveelheid antistoffen lager da
-
Vaccinatiebewijs via de huisarts?
25/05/2021 Duration: 04minCarin Littoij, huisarts en waarnemend LHV-voorzitter vertelt via telefoon aan Frank Leeman dat een huisarts hier juist geen rol in kan spelen. "We gunnen iedereen een fijne vakantiereis deze zomer, maar huisartsen kunnen geen bewijzen van vaccinatie afgeven, en ook geen gezondheidsverklaringen, dus we verzoeken mensen ook vriendelijk om daarvoor niet de huisarts te bellen, om zo de lijnen vrij te houden voor zaken waar we wel bij kunnen helpen". Het ministerie van buitenlandse zaken liet via telefoon weten dat Frankrijk momenteel nog op oranje staat. En dat, totdat Frankrijk daadwerkelijk op geel staat, er geen adviezen zijn hoe om te gaan met het vaccinatie bewijs, en dat het best zou kunnen dat gevaccineerde mensen een negatieve test verklaring nodig zullen moeten hebben, totdat daar vanuit het ontvangende land richtlijnen over zijn.Link Kassa 22 mei 2021 Over Factgurus Frank Leeman hoor je elke dinsdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factgurus, Apple P
-
Verspreidde Hugo de Jonge wel of geen fake news?
18/05/2021 Duration: 06minOp 24 Maart plaatste Trouw het opiniestuk in de krant en op de site. De schrijver stelt dat de Jonge zélf aan fake news doet, door de COVID19 vaccins als veilig en goed onderzocht te omschrijven. Volgens van der Heiden is juist dát fake news, omdat het vaccin "voorlopig is goedgekeurd tot 2023", en omdat de EMA de status 'experimenteel' toegekend zou hebben. Maar juist de drie feiten 'voorlopig', 'experimenteel' en 'tot 2023 goedgekeurd' kloppen niet, en informeren de lezer verkeerd.Experimenteel is geen status "The COVID19 vaccines are not experimental vaccines, also, we don't even know this term in the EU". reageert de European Medicines Agency. "The vaccines have a conditional marketing approval, and a conditional approval is legally speaking exactly the same as a full approval, it just means the companies have to produce more frequent datasets". Deze voorwaardelijke toelating betekent in feite dat de producenten voorwaarden opgelegd zijn, zoals het maandelijks aanleveren van data, en het volledig uitvoer
-
Slurpt Crypto energie?
11/05/2021 Duration: 05min"Dat ligt iets genuanceerder" zegt Tobias Oudejans, woordvoerder bij DNB. Sinds 2020 moeten ook de aanbieders van cryptocurrencies, de platformen waar je fiat geld en euro's kan wisselen, voldoen aan de Europese wetgeving rondom goed poortwachterschap zoals de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme. "Zij moeten zorgen dat criminelen geen toegang krijgen tot het financiële systeem." Wanneer je crypto's hebt, en je wil dat die omgezet in euro's op je bankrekening gestort worden, dan moet je via een dergelijk platform. Al die platforms zullen van die klanten de identiteit bevestigen en hun best doen te achterhalen waar het geld vandaan komt, zoals ook banken en conventionele beleggingsplatformen dat moeten. Door op te schrijven dat er geen toezicht is op witwassen via crypto, informeert dhr Rottinghuis de lezer verkeerd, concludeert Frank Leeman. In deze week vol met crypto nieuws was daarnaast op de website van Syb Wynia een artikel van de hand van Eduard Bomhof, professor in de Eco
-
Krijgt een op de drie coronapatiënten een hersenaandoening?
04/05/2021 Duration: 04minHet onderzoek vergeleek ongeveer 230.000 Covid-patiënten met 100.000 influenzapatiënten en een groep van ongeveer 230.000 luchtweginfectie-patiënten, en vond dat in de Covid-groep ongeveer 33 procent van de patiënten een psychische of neurologische diagnose kreeg tot 6 maanden na het doormaken van corona. En bij de verschillende aandoeningen waren de risicos binnen de Covid-groep hoger dan bij de andere groepen. De belangrijkste kanttekening hierbij, in context van de '1 op 3'- claim, is dat zeven op de acht patiënten (87 procent) reeds eerder een diagnose had gekregen voor een neurologische of psychische aandoening, dus voordat ze besmet raakten met het coronavirus. Voor slechts één op de acht patiënten was de diagnose een nieuwe diagnose. Kortom: voor ongeveer 4 procent van de Covid-groep was de betreffende hersendiagnose een nieuwe diagnose.Patiëntendossiers Een andere belangrijke kanttekening is dat het onderzoek een datastudie was, waarbij de onderzoekers toegang hadden tot de patiëntendossiers van 81
-
Risico op trombose groter bij vliegreis naar Rhodos dan coronavaccin?
20/04/2021 Duration: 05minEen gezonde vrouw van zo rond de twintig, dertig, met beide benen op de grond, heeft een kans van 5 op 100.000 op een trombose. Op een vlucht van 8u of langer stijgt dat risico naar 15 op 100.000. Het risico op de grond voor een vrouw van middelbare leeftijd is 20 op 100.000 en ook dat risico wordt in de lucht ongeveer 3x hoger, en dan zijn er nog de additionele risico's zoals anticonceptie medicatie, wel of niet roker, maar ook lengte. Een lang óf juist heel klein iemand loopt meer risico in het vliegtuig dan iemand van gemiddelde lengte, zo vertelt Stans van Egmond van de Trombose Stichting. Overigens is niet alleen het lang zitten de oorzaak, de andere samenstelling van de luchtdruk in vliegtuig, alsof je op een berg van 2500 meter bent, draagt ook bij aan dat risico, sommige onderzoekers denken dat je samenstelling van rode bloedlichamen daarop reageert. "Het risico op de trombose bijwerking van het AstraZeneca vaccin wordt op dit moment geschat op 1 op 100.000", vertelt Suzanne Cannegieter, Professor in
-
Over QAnon en de vastgelopen EverGiven, en de overlevingskans van Covid19
13/04/2021 Duration: 06minDe overlevingskans is eigenlijk het omgekeerde van de infection fatality rate (IFR). Een getal wat moeilijk is vast te stellen, omdat het sterk afhankelijk is van de leeftijdsgroep en het land. De WHO heeft hier berekeningen over, uitgevoerd door Stanford University. Bij deze berekeningen wegen ze alle variabelen totdat daar 1 getal uitkomt. Al is dat ene getal dan niet erg precies. De mediaan voor de landen die in de berekening zaten is 0,23% ofwel een overlevingskans van 99, 77%. Maar voor Nederland specifiek is de overlevingskans ongeveer 99,3% Het verschil tussen een overlevingskans van 99,97% zoals in de oorspronkelijke bewering en 99,3% van nederland, is het verschil 3 mensen op 10.000 die zullen sterven versus 70 op 10.000. Dus ondanks dat het verschil van die getallen achter de komma verwaarloosbaar lijkt, maakt het in de vertaling naar druk op de zorg een factor 20 verschil.QAnon en de Ever Given QAnon-leden beweren dat het vrachtschip Ever Given mensen vervoert, kinderen vooral, georganiseerd door
-
Elke vier seconden een zonnepaneel erbij?
06/04/2021 Duration: 04min'Het CBS heeft geen data over het aantal stuks zonnepanelen en we kennen ook geen plek waar dat systematisch wordt bijgehouden', zegt de woordvoerder van het CBS. Wel houdt het CBS het vermogen bij, en meldt dat er vorig jaar ongeveer 3GW aan panelen bij is gekomen. 'Daarmee zou je best in de buurt van het getal van Nijpels kunnen komen.' Luister terug |Factgurus | Vijf jaar korter leven door te laag schooladvies? Voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal berust zich voor een deel op cijfers van het CBS, en maakt op basis daarvan een berekening. 'In 2020 is 3036 Megawatt-peak aan vermogen bijgeplaatst en als we dat delen door het gemiddelde vermogen van een paneel, 320 watt-peak, dan komen we op ongeveer 9,2 miljoen geplaatste zonnepanelen in 2020.' Om dat om te rekenen naar hoeveel per seconde, moeten we die 9,2 miljoen delen door het aantal seconden in een jaar (31,5 miljoen seconden) en dan kom je uit op 3,5 seconden per paneel. 'Dus die uitspraak van dhr Nijpels klopt', zegt ook Pim Nusselder, woordvoer
-
Vijf jaar korter leven door te laag schooladvies?
30/03/2021 Duration: 04minHet klopt dat de levensverwachting van mensen op het hoogste opleidingsniveau gemiddeld vierenhalf jaar langer leven dan mensen op het laagste opleidingsniveau, bevestigt hoofdsocioloog Tanja Traag van het CBS. 'Dus dat is bij lange na niet het verschil in één opleidingsniveau - ik ga ervan uit dat Helsloot doelt op het verschil tussen havo en vwo.' Luister terug |Factgurus | Alarmerende herbesmetting Dat verschil tussen twee 'aangrenzende' opleidingsniveaus komt al met al uit op ongeveer een jaar, zegt factguru Frank Leeman. Hij vroeg zich af of je dan überhaupt kunt stellen dat er in één keer een jaar van je leven verdwijnt doordat je besluit de mavo te doen in plaats van de havo. Traag liet weten dat het niet zo werkt. 'Die relatie tussen je levensverwachting en opleidingsniveau is niet wat wij noemen een rechtstreekse relatie; het is niet zo dat het diploma veroorzaakt dat je korter of langer leeft.'Meer informatie https://wnl.tv/2021/03/27/hoogleraar-ira-helsloot-als-alle-50-jarigen-zijn-gevaccineer
-
Alarmerende herbesmetting?
23/03/2021 Duration: 05minHet is allemaal een beetje statistisch geneuzel, zegt Frank Leeman. Maar de Deense onderzoeker zelf brengt het nieuws positief: een eerdere besmetting biedt iig 80 procent bescherming, dat is op zich goed nieuws. Ouderen lijken een hoger risico te lopen op herinfectie, maar door de lage absolute aantallen, de variabelen zoals medische redenen en het gebrek aan inzicht in de symptomen, moeten daar echt nog wat slagen om de arm gehouden worden.' Luister terug |Factgurus | Stikstofwinst door langzamer rijden al weg door een hondendrol Toch geeft het wel enigszins weer waarom ook na een besmetting het advies wordt gegegven om toch te laten vaccineren. Overigens is in het onderzoek ook vastgesteld dat de immuniteit na zeven maanden niet afnam. 'Je hoort soms dat de immuniteit snel weg zou zakken, dus dat is ook iets van goed nieuws.'Host Frank LeemanOver Factgurus Frank Leeman hoor je elke dinsdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factgurus, Apple Podcast en Spo
-
Stikstofwinst door langzamer rijden al weg door één hondendrol
16/03/2021 Duration: 05minMet behulp van dr. ir. Jan Dijkstra, universitair hoofddocent aan Wageningen University, maken we een grove schatting om te zien of deze vergelijking klopt, of dat er een luchtje aan zit. Meer informatie https://twitter.com/TvanGroningen/status/1370373554940829698 https://www.telegraaf.nl/nieuws/1503476646/stikstofwinst-door-langzamer-rijden-al-weg-door-een-hondendrol https://edepot.wur.nl/390970 https://stichtingagrifacts.nl/wp-content/uploads/2020/05/Agrifacts-nummer1-2020.pdf Host Frank LeemanOver Factgurus Frank Leeman hoor je elke dinsdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factgurus, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Ruttes corona-bloedtest: snapt hij corona wél?
09/03/2021 Duration: 05minEn verder kijkt de fact check naar het Volkskrant artikel Nederlander psychisch net zo gezond als voor corona'. Meer informatie Who richtlijn sneltests Volkskrant LubachHost Frank LeemanOver Factgurus Frank Leeman hoor je elke dinsdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factgurus, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Kunnen sommige scholen geen les meer geven in de Holocaust?
02/03/2021 Duration: 05minMeer informatie https://wnl.tv/2021/02/28/vvd-er-is-draagvlak-nodig-voor-opvang-vluchtelingen/ https://www.npostart.nl/wnl-op-zondag/28-02-2021/POW_04917539 https://www.nrc.nl/nieuws/2017/02/06/een-op-de-vijf-leraren-geschiedenis-vreest-lessen-over-holocaust-6494292-a1544809 https://joop.bnnvara.nl/opinies/halbe-zijlstra-de-holocaust-lesontkennerHost Frank LeemanOver Factgurus Frank Leeman hoor je elke dinsdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factgurus, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
82% jongeren bijna burned out? Volstrekte onzin
16/02/2021 Duration: 06minMeer informatie Tachtig procent van jongeren zit door corona tegen burn-out aan Luister hier naar het hele gesprek dat Frank Leeman en Peter Burgers van Nieuwscheckers. Host Frank LeemanOver Factgurus Frank Leeman hoor je elke dinsdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factgurus, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Hebben 2% van de bitcoin-eigenaren de controle over 95% van de coins?
09/02/2021 Duration: 04minMeer informatie Bitcoin Whales Ownership Concentration Is Rising During Rally Top 100 Richest Bitcoin Addresses and Bitcoin distribution No, Bitcoin Ownership is not Highly Concentrated But Whales are Accumulating Luister ook |CryptoCastHost Frank LeemanOver FactGurus Frank Leeman hoor je elke dinsdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factgurus, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
SGP: Abortus is strafbaar. Klopt dat?
02/02/2021 Duration: 04minMeer informatie Feiten en fabels over abortus - Kees van der Staaij Abortus is niet strafbaar, zoals Kees van der Staaij (SGP) beweertHost Frank LeemanOver FactGurus Frank Leeman hoor je elke dinsdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factgurus, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Elk vaccin zit in een arm of staat gepland
26/01/2021 Duration: 05minMeer lezen Personferentie Mark Rutte en Hugo De Jonge 20 januari 2021 Dagelijkse update vaccinaties coronavirus door de GGDenHost Frank LeemanOver Factgurus Frank Leeman hoor je elke dinsdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factgurus, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.
-
Is thuis bevallen even veilig als bevallen in een ziekenhuis?
19/01/2021 Duration: 06minMeer lezen De Nederlandse Thuisbevalcultuur - Immaterieel Erfgoed Waarom we de 'oer-Hollandse traditie' van thuis bevallen moeten behoudenHost Frank LeemanOver FactGurus Frank Leeman hoor je elke dinsdag vlak voor 09:00 uur. Luister live in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/factgurus, Apple Podcast en Spotify of de BNR App. See omnystudio.com/listener for privacy information.