De Technoloog | Bnr

In het tweede deel van De Innovatieregisseur, een speciale reeks afleveringen van De Technoloog, gaat  Robert-Jan Smits, vertrekkend bestuursvoorzitter van de TU Eindhoven, in gesprek met Ben van der Burg en Mark Beekhuis over zijn tijd in Brussel en het ontstaan van   n van de grootste innovatieprogramma's ter wereld: Horizon 2020. De Horizon 2020-aanpak blijkt voor Europa een doorslaand succes, met drie pijlers die de onderzoeksagenda bepalen: fundamenteel onderzoek, door universiteiten geleid, toegepast onderzoek gedreven door beleidsdoelen, en industrieel onderzoek dat wordt vormgegeven door de markt. Smits legt uit dat de focus op excellentie en het loslaten van geografische spreiding cruciaal was om impact te maken. Toch leidde deze benadering tot kritiek, vooral vanuit minder innovatieve lidstaten die vonden dat de gelden onevenredig naar Noord-Europa stroomden. Ook spreken we over de noodzaak van Europese autonomie op strategische gebieden zoals cloudtechnologie en satellieten. Smits wijst o

De Technische Universiteit Eindhoven vormt deze week het decor voor een speciale editie van De Technoloog: De Innovatieregisseur. Ben van der Burg en Mark Beekhuis gaan in gesprek met Robert-Jan Smits, vertrekkend bestuursvoorzitter van de universiteit en voormalig directeur-generaal Onderzoek en Innovatie bij de Europese Commissie. Kortweg: de Nederlandse innovatieregisseur.  In een extra lange aflevering bespreekt Smits de positie van Nederland en Europa op het gebied van innovatie en technologie, de kracht van de Brainport-regio en de uitdagingen die voor ons liggen. Volgens Smits behoort Nederland tot de meest innovatieve landen ter wereld, maar blijft het land achter in het vermarkten van wetenschappelijke kennis. Deze innovatieparadox, waarin kennis niet altijd tot economische waarde leidt, speelt ook op Europees niveau. Hoewel Nederland op wetenschappelijk vlak hoog scoort, lukt het vaak niet om kennis om te zetten in bedrijvigheid en economische groei. Dit is volgens Smits niet alleen een nationa

Nieuw bij BNR: De Grote Tech Show (DGTS). Dé techpodcast (en radioshow) met Ben van der Burg en Joe van Burik, voor iedereen die technologie en innovatie echt wil begrijpen. Te vinden via bnr.nl/degrotetechshow en in jouw favoriete podcast-app, dus abonneer je vooral! De Grote Tech Show gaat over AI (of: kunstmatige intelligentie), chips, cloud, cyberveiligheid, social media, quantum en entertainment. Hier hoor je hoe technologie de wereld verandert en wat dat betekent voor bedrijven, investeerders en iedereen in de samenleving. Bij DGTS krijg je de analyses, inzichten en interviews die ertoe doen. Met diepgaande gesprekken en scherpe analyses brengen we de belangrijkste technologische ontwikkelingen in kaart.Elke week spreken we kopstukken in de techwereld: CEO’s, hoogleraren, ondernemers en investeerders die werken aan de innovaties van morgen. Wat betekenen de nieuwste AI-modellen voor werk en creativiteit? Hoe blijven Europese startups concurreren met h

Generatieve AI heeft de laatste jaren enorme sprongen gemaakt, vooral op het gebied van coding en de nieuwe trend van ‘vibe-coding’. In de tijd van GPT-3.5 was vibe-coding nog een wat ongrijpbaar concept. Hoewel AI toen al redelijk kon programmeren, ontbrak het vaak aan context en nuance om echt intuïtief te coderen. Tegenwoordig, met modellen zoals GPT-4 en Claude en toepassingen als Cursor, is vibe-coding een stuk geavanceerder en praktischer geworden. De focus ligt nu niet alleen op syntactische correctheid, maar ook op de ‘flow’ en het gevoel dat de code moet uitstralen. Te gast is Daniel de Vos, head of data & AI bij Triple, en ook enthousiast vibe-coder. Een belangrijke discussie binnen de community is de vraag of het veilig is om code te draaien die je zelf niet volledig begrijpt. Via platforms zoals LinkedIn stellen programmeurs de vraag of dit moreel verantwoord is, aangezien AI weliswaar krachtige oplossingen kan bieden, maar ook risico’s met zich meebrengt doo

In deze technologie spreken we over de markt voor internet. Die kan namelijk wel wat meer concurrentie gebruiken, betoogt Randal Peelen, directeur van Freedom Internet. Deze rebelse ISP, met waarden als privacy én beter internet hoog in het vaandel, neemt het op tegen de grote partijen met veel marktmacht. Maak je als kleine onderneming kans op deze markt?  Er is ook veel discussie over de prijs van internetdiensten in Nederland. Uit onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) blijkt dat het Nederlandse internet relatief duur is. Hoe komt dit? Wat zijn de factoren die meespelen in de prijsstelling van internetabonnementen? De ACM onderzoekt momenteel de markt, en de vraag is of er binnenkort veranderingen komen die de prijzen beïnvloeden. Zou de conclusie van de ACM een schok kunnen veroorzaken, of is het slechts een stap in de richting van meer concurrentie? Heeft Nederland te maken met te grote spelers op de markt, en is er sprake van eerlijke concurrentie? Daarnaast is er de kw

Commerciële maanmissies maken een opmars, en de recente landing van de Blue Ghost-lander van Firefly Aerospace onderstreept deze ontwikkeling. Firefly is een relatief jong ruimtevaartbedrijf dat naast de maanlander ook lichte draagraketten bouwt. Het bedrijf is onderdeel van een bredere trend waarin private ondernemingen een steeds grotere rol spelen in de verkenning van de maan. Met bedrijven als Intuitive Machines en ispace uit Japan lijkt er een nieuwe markt te ontstaan waarin commerciële missies de norm worden. De technische uitdagingen blijven echter groot, bespreken Ben van der Burg en Daniël Mol met technologiejournalist én space cowboy Thijs Roes. Een van de meest voorkomende problemen bij maanlandingen is dat veel landers omvallen. Dit heeft te maken met de lage zwaartekracht en het verraderlijke maanoppervlak. Succesvolle landingen vereisen extreme precisie en geavanceerde autonome besturingssystemen. Desondanks is de recente succesvolle landing van Blue Ghost een teken dat de

De ontwikkeling van AI wordt wereldwijd gedomineerd door twee machtsblokken: de hyperkapitalistische bedrijven uit de VS en de door de staat gecontroleerde techgiganten in China. In de VS bepalen marktkrachten en investeerders het tempo, terwijl in China de overheid een directe rol speelt in het sturen van innovatie en het gebruik van AI-technologie. Beide modellen roepen ethische vragen op over transparantie, privacy en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Daar moet een antwoord op komen, betoogt onze gast in deze aflevering. Pim Haselager is hoogleraar Maatschappelijke implicaties van Kunstmatige Intelligentie bij de Faculteit der Sociale Wetenschappen van de Radboud Universiteit. De vraag is namelijk of de huidige AI-aanbieders uit deze regio’s ethisch opereren. Kritiek op het Amerikaanse model richt zich op de drang naar winstmaximalisatie, die kan leiden tot datamonopolies en misbruik van gebruikersgegevens. In China zijn de zorgen juist gericht op staatscontrole en de inzet van AI voor surveilla

Met De Technoloog maken we deze week onze eigen cloud. Daarvoor te gast is Bert Hubert. We hebben al Europese cloudproviders, zoals Nextcloud, OVHcloud en Scaleway, maar voldoen die wel? Wat mist er nog om een volwaardig alternatief te bieden voor de dominante Amerikaanse techbedrijven? Een cruciale vraag is wat een cloud eigenlijk soeverein maakt. Moet de infrastructuur fysiek in Europa staan? Welke hardware en software gebruiken we, en waar halen we die vandaan? Zelf ontwikkelen of inkopen? En hoe zorgen we voor schaalbaarheid, redundantie en multitenancy? We onderzoeken wat er nodig is om een Europese cloud op te tuigen die zowel technisch als economisch haalbaar is. De primaire klanten van zo’n cloudoplossing zouden waarschijnlijk overheden en de gezondheidssector zijn. Maar hoe zit het met de financiële sector? Is het überhaupt realistisch om banken en grote bedrijven van de Amerikaanse cloud te laten overstappen? En welke certificeringen zijn daarvoor nodig? Ook software speelt een

Quantumcomputers staan aan de vooravond van een technologische revolutie. Ze beloven niet alleen snellere berekeningen, maar ook baanbrekende innovaties in geneeskunde, cybersecurity en logistiek. Maar hoe dichtbij zijn we echt? In deze aflevering van De Technoloog spreken Ben van der Burg en Mark Beekhuis met Kees Eijkel, algemeen directeur van QuTech, hét Nederlandse onderzoeksinstituut voor quantumtechnologie. Hij deelt inzichten over de stand van zaken, de uitdagingen en de ongekende mogelijkheden van quantumcomputers. De belofte van de quantumcomputer is dat ze extreem snel, extreem complexe berekeningen kunnen uitvoeren. Berekeningen waar traditionele computers duizenden jaren over zouden doen. Daarnaast is er de onkraakbare versleuteling via een quantuminternet. Maar voordat quantumcomputers op grote schaal bruikbaar zijn, moeten er nog drie grote obstakels worden overwonnen, zegt Eijkel. De eerste uitdaging is de stabiliteit van qubits. Deze zijn extreem gevoelig voor omgevingsfactoren zoals te

Ze vormen een onzichtbare bescherming tegen digitale aanvallen: ethische hackers. In deze aflevering legt Chester van den Boogaard uit hoe deze 'digitale rookmelders' (een brandweerman komt pas als het al te laat is) helpen om cyberaanvallen te voorkomen en wat organisaties direct kunnen doen om hun cyberveiligheid te verbeteren. Ethische hackers gebruiken hun kennis van cybersecurity om kwetsbaarheden in IT-systemen op te sporen. In plaats van deze informatie te misbruiken, melden zij hun bevindingen aan bedrijven, zodat deze hun beveiliging kunnen versterken voordat kwaadwillenden toeslaan. Waarom doen ze dat? Waarom stuurt Van den Boogaard soms wel drie e-mails naar websites met grote datalekken, die niet eens de beleefdheid weten op te brengen om te reageren? Om beveiligingslekken te vinden, maken ethische hackers gebruik van geavanceerde methoden en tools, waaronder netwerkscans, penetratietesten en darkweb-monitoring. Door netwerken te analyseren en doelgericht in te breken in systemen, kunnen zij zwakk

De gezondheidszorg staat op een kantelpunt. Kunstmatige intelligentie (AI) belooft snellere en betere diagnoses, maar hoe groot is de werkelijke impact? In de nieuwste aflevering van de podcast De Technoloog bespreekt Henk Marquering, hoogleraar radiologie en translationele AI aan het Amsterdam UMC, de kansen en beperkingen van AI in de medische praktijk. AI wordt al ingezet bij diagnostiek, bijvoorbeeld voor het detecteren van beroertes en het analyseren van MRI-scans. Toch blijkt uit onderzoek dat AI radiologen gemiddeld slechts elf minuten per maand bespaart. Dit roept de vraag op of de verwachtingen rondom AI niet te hooggespannen zijn en of de technologie daadwerkelijk de beloofde revolutie in de gezondheidszorg teweegbrengt. Een belangrijke uitdaging is de strenge regelgeving waaraan AI-systemen moeten voldoen voordat ze in de medische praktijk mogen worden toegepast. Hoewel deze regels vaak als een belemmering worden gezien, zijn ze noodzakelijk om patiëntveiligheid en betrouwbaarheid te waar

In een discussie tussen tech-expert Ben van der Burg, journalist Mark Beekhuis en digitale transformatiespecialist Marco Derksen komt een cruciaal inzicht naar voren: AI is niet alleen een tool om processen efficiënter te maken, maar ook een katalysator voor fundamentele verandering binnen organisaties. Maar hoe benut je die potentie optimaal? En welke stappen moet je als organisatie zetten om AI niet alleen slim, maar ook ethisch en effectief te implementeren? Van digitalisering naar digitale transformatie Veel bedrijven zetten stappen in digitalisering: processen automatiseren, data gebruiken voor efficiëntere besluitvorming en workflows optimaliseren. Maar Derksen maakt een belangrijk onderscheid: digitale transformatie gaat niet alleen over verbeteren, maar over fundamenteel anders werken. Het vraagt om een herstructurering van bedrijfsmodellen, strategieën en culturen. De drie belangrijkste manieren waarop AI organisaties verandert: ✅ Bureaucratie verminderen & snellere beslu

Deze week staat De Technoloog in het teken van -hoe kan het ook anders- DeepSeek. Het bedrijf, opgericht in juli 2023 door Liang Wenfeng, claimt betere prestaties dan GPT-4 tegen een fractie van de kosten. De timing van de aankondiging, precies tijdens de eerste campagneweek van Donald Trump, doet denken aan eerdere Chinese tech-demonstraties zoals de Huawei Mate 60 Pro lancering. Te gast is tech- en China-expert John Lin. DeepSeek, voortgekomen uit het Chinese hedgefonds High Flyer, heeft het model ontwikkeld zonder toegang tot Nvidia's krachtigste H100-GPU's. In plaats daarvan gebruikte het bedrijf de H800-variant en ontwikkelde het eigen oplossingen voor het optimaliseren van GPU-clusters, waaronder het Fire-Flyer AI-HPC systeem. Het model maakt gebruik van reinforcement learning en distillation-technieken om de efficiëntie te verhogen. De vraag rijst of dit een signaal is dat de Amerikaanse exportrestricties op high-end chips minder effectief zijn dan gedacht. Chinese tech-giganten als Baidu (met Ern

Sebastiaan de With, een Nederlandse app-ontwikkelaar maakt naam in Silicon Valley. Hij vertelt hoe zijn prijswinnende camera-app Halide gebruikers een unieke ervaring biedt. En hij is openhartig: “Apple kan alles wat wij doen ook zelf. Als ze willen, is onze business morgen weg.” Een app voor de liefhebber Halide is geen standaard camera-app. Waar Apple’s ingebouwde camera moet werken voor iedereen – van grootmoeders tot professionals – richt Halide zich compromisloos op gebruikers die méér controle willen. “Wij bedienen de niche die Apple niet kan bedienen,” legt De With uit. Met functies zoals raw-fotografie en een intuïtieve bediening, biedt Halide een ervaring die fotografen meer creatieve vrijheid geeft. De app is ontwikkeld door een team van slechts twee personen. Ondertussen behaalden zij ook nog  internationale erkenning in de vorm van voor hun app Kino een Apple Design Award. “Het geheim zit in de eenvoud,” zegt De With. &l

De opkomst van quantumcomputers brengt een fundamentele dreiging met zich mee: de mogelijkheid om binnen afzienbare tijd huidige encryptiestandaarden te doorbreken. Hans van Bommel, oprichter van ArQiver, legt uit waarom organisaties en overheden nu actie moeten ondernemen om toekomstige datalekken te voorkomen. Van Bommel benadrukt dat hoewel volledig functionerende quantumcomputers nog in ontwikkeling zijn, gegevens die vandaag worden verzameld, in de toekomst met terugwerkende kracht kunnen worden gekraakt. Dit maakt de dreiging acuut, zelfs voordat de technologie volledig operationeel is. Waarom het nu tijd is om te handelen De grootste zorg is dat quantumcomputers niet alleen huidige encryptie kunnen doorbreken, maar dat deze technologie sneller dichterbij komt dan verwacht. Van Bommel wees op recente ontwikkelingen waarbij kunstmatige intelligentie (AI) de fouttolerantie en stabiliteit van quantumcomputers aanzienlijk verbetert. "AI versnelt het proces en brengt ons dichter bij een werkende quantumcompu

De gemeente Sittard-Geleen zet een strategische koers uit richting open source software. Charlotte Schoonbrood, Enterprise Architect bij de gemeente, licht in gesprek met Ben van der Burg en Mark Beekhuis toe hoe deze transitie wordt vormgegeven. Deze ontwikkeling is niet alleen ingegeven door wetgeving, zoals de Wet open overheid en de Wet hergebruik van overheidsinformatie, maar ook door de wens om meer controle, flexibiliteit en efficiëntie te realiseren in gemeentelijke IT. Waarom Open Source? Volgens Schoonbrood biedt open source software gemeenten meer dan alleen kostenbesparing. Het stelt hen in staat om: Sneller te reageren op veranderingen in wet- en regelgeving. Innovatie te stimuleren door maatwerkoplossingen te ontwikkelen. Onafhankelijkheid van grote softwareleveranciers te vergroten. Toch benadrukt Schoonbrood dat een volledige overstap naar open source onrealistisch is. Sommige toepassingen blijven afhankelijk van propriëtaire software, omdat deze beter geschikt zijn voor specifieke

We zitten rond de jaarwisseling, en dus hoor je de inzichten die Ben van der Burg  in het afgelopen jaar opdeed. Hij is in gesprek met collega-host Mark Beekhuis en redacteur Daniël Mol. In de podcast De Technoloog deelde hoogleraar Chris Verhoef het afgelopen jaar een waardevol inzicht over de rol van oude en nieuwe technologieën. Verhoef benadrukte dat legacy software, zoals oudere programmeertalen en systemen, vaak betrouwbaarder is dan nieuwe technologieën. “Veel van deze systemen functioneren al tientallen jaren probleemloos,” zei Verhoef. Hij stelde dat het vervangen van deze systemen niet altijd nodig is, en dat de technologische industrie soms te snel geneigd is om nieuwe, vaak ongeteste oplossingen te omarmen. De waarde van oude technologieën Legacy systemen vormen de ruggengraat van veel kritieke infrastructuren, zoals banken en luchtvaartmaatschappijen. Terwijl nieuwe technologieën vaak worden geprezen om hun innovaties, kunnen de risico’s van bugs, b

Hoe kunnen we technologie inzetten voor een betere samenleving zonder de menselijke waarden uit het oog te verliezen? In deze aflevering van De Technoloog bespreken Ben van der Burg, Mark Beekhuis en Daniël Mol de macht van techbedrijven, de ethische uitdagingen van AI, en de technologische verschillen tussen de VS en Europa. Ze benadrukken het belang van authenticiteit en intrinsieke motivatie, niet alleen in technologie, maar ook in hun eigen werk. Authenticiteit boven commercie De hosts noemen acteur Tom Hanks als voorbeeld: hij kiest alleen projecten waar hij volledig achter staat, ongeacht commerciële druk. Dit principe hanteren Ben en Mark ook in hun podcast. Ze laten zich niet leiden door luistercijfers, maar door oprechte interesse en nieuwsgierigheid. Dit benadrukt het belang van trouw blijven aan je waarden, een les die ook voor technologische innovaties relevant is. Macht van techbedrijven Mark uit zijn zorgen over de macht van grote techbedrijven zoals Google en Meta. Hij wijst op de wil

De Nederlandse politiek is een stuk toegankelijker geworden dankzij een project van Bert Hubert. Met zijn platform OpenTK ontsluit hij de enorme hoeveelheid data van de Tweede Kamer op een baanbrekende manier. Jaarlijks produceert de Tweede Kamer zo’n 50.000 documenten en houdt het 10.000 vergaderingen. OpenTK maakt deze informatie nu overzichtelijk en eenvoudig doorzoekbaar voor iedereen. Met OpenTK kunnen burgers, journalisten en beleidsmakers bijvoorbeeld direct nagaan wat een minister heeft gezegd of snel alle recente documenten over een specifiek onderwerp vinden, zoals klimaatbeleid of infrastructuur. Dit bevordert niet alleen transparantie, maar ook betrokkenheid bij het politieke proces. Hubert benadrukt: “Door deze data slim te organiseren en presenteren, maken we de democratie toegankelijker voor iedereen.” Waarom OpenTK nodig isEen opvallende conclusie van Hubert is dat de data van de Tweede Kamer veel rijker en gedetailleerder is dan de officiële website doet vermoeden. Toch

In de nieuwste aflevering van de podcast Technoloog duiken de hosts samen met chipexpert Tomas Hochstenbach in de wereld van chiptechnologie. Het gesprek begint luchtig, maar groeit al snel uit tot een diepgaande en inspirerende verkenning van een van de meest kritieke onderwerpen in de moderne technologie. Tomas legt op een toegankelijke manier uit hoe chips zijn opgebouwd uit transistors en maakt onderscheid tussen verschillende soorten zoals CPU’s, GPU’s en de opkomende NPU’s (Neural Processing Units). Deze chips spelen elk een unieke rol in toepassingen variërend van algemene berekeningen tot kunstmatige intelligentie. Dit maakt de aflevering een ideale bron van kennis voor techprofessionals en geïnteresseerde luisteraars. Een belangrijk thema is Europa’s achterstand in chipproductie. Ondanks een sterke technologie-industrie slaagt Europa er niet in om mee te concurreren met giganten zoals TSMC en Intel. Tomas beschrijft hoe dit te maken heeft met de hoge kosten van chipf