Podkast Powszechny

Jak przebiegała wojna, od której zaczęła się prezydentura Władimira Putina? Czy sytuacja z Czeczenii może powtórzyć się w Ukrainie? Kim jest przywódca Czeczenii i najwierniejszy sługa Kremla, Ramzan Kadyrow? Rozmawiają: Wojciech Jagielski i Krzysztof Story.

Marek Rabij, reporter TP: "Na granicy widziałem pożegnania, z których każde może być ostatnie. Mężczyzna wyjmuje bagaże, ściska żonę, dzieci wieszają mu się na szyi. Zapewnia, że wszystko będzie dobrze, choć jego twarz mówi zupełnie co innego. Wsiada w samochód i odjeżdża, kobiety i dzieci idą w stronę Polski".

Radek Rak: pisarz, weterynarz: „Uważam, że w stosunku do życia nikt z nas nie jest podmiotowy. Że my wszyscy jesteśmy przedmiotami, życie się nami żyje”.

Meldunek z 3 marca 2022 r.: Ukraińska armia stawia opór rosyjskiej inwazji. Ciężkie walki trwają w Irpieniu i Buczy, miejscowościach bezpośrednio graniczących z Kijowem. Na miejscu był Paweł Pieniążek, korespondent "TP" w Ukrainie.

Małgorzata Olasińska-Chart, Polska Misja Medyczna: "Nigdy nie widziałam takiej mobilizacji, takiej chęci niesienia pomocy. Pomagajmy nadal - z wrażliwością, szacunkiem, życzliwością. Pomagajmy tak, jakbyśmy chcieli, żeby nam pomagano".

Paweł Pieniążek, korespondent "TP" z Kijowa: "Gdy dotarłem na miejsce starć, wyglądało to strasznie, Były kawałki ciał, odłamki, spalone pojazdy. Rozmawiałem z ludźmi przerażonymi, ale też nieprawdopodobnie zmotywowanymi do walki".

Paweł Pieniążek, korespondent "TP" z Charkowa: "Sytuacja jest kompletnie nieprzewidywalna. Wszelkie planowanie tutaj już dawno umarło. Jest za to poczucie, że trzeba działać na własną rękę, bo nikt inny Ukrainy nie obroni - poza samą Ukrainą".

24 lutego o czwartej rano armia rosyjska uderzyła na Ukrainę. Putin, który nie lubi ryzyka, właśnie wyszedł do gry na otwartym polu. Patrzy na kalendarz i widzi, że ma mało czasu, by zrealizować plan zawrócenia Ukrainy z drogi na Zachód. Może to też być paliwo, którym chce zasilać swoje ambicje rządzenia wiecznie – mówi Anna Łabuszewska, publicystka „Tygodnika” i znawczyni tematyki wschodniej.

Był więźniem Auschwitz, działaczem „Żegoty", uczestnikiem, a potem historykiem Powstania Warszawskiego, działaczem na rzecz pojednania polsko-niemieckiego i polsko-żydowskiego, dyplomatą, politykiem. 19 lutego przypada setna rocznica jego urodzin. W tym odcinku Podkastu Powszechnego rozmawiamy z Michałem Komarem – publicystą, dziennikarzem, scenarzystą, autorem wywiadów-rzek z Władysławem Bartoszewskim.

Średniowieczne teksty i dzieła sztuki wcale nie gloryfikowały miłości czystej – przeciwnie, seksualność była niezwykle ważnym elementem przedstawianych w nich relacji damsko-męskich. Dzieła erotyczne bardzo często nie miały też wydźwięku moralizatorskiego; popęd seksualny nie był oceniany ani jako dobry, ani zły, tylko po prostu naturalny: element życia każdej istoty, od którego nie da się odciąć. Zakochanie się i dążenie do skonsumowania związku (bez kontekstu małżeństwa) w średniowiecznych dziełach bywało prześmiewczo porównywane do praktyk religijnych.

Rządzi już 22 lata i niewiele wskazuje na to, żeby zamierzał przestać. Właśnie próbuje zakwestionować cały system bezpieczeństwa w Europie i postawił nasz region w obliczu zagrożenia wojną. „Putin się zapętlił. Jest w bardzo niebezpiecznym momencie – mówi w tym odcinku Podkastu Powszechnego znawczyni spraw rosyjskich i publicystka „TP” Anna Łabuszewska. – Zalicytował bardzo wysoko i gra, bo nie otrzymał tego, czego się spodziewał”.

O sztucznej inteligencji zaklętej w metalowej płytce, o słomkach do picia piwa sprzed pięciu tysięcy lat i o tym, co sądzą maleńkie dzieci o piciu tą samą słomką. Na naukowe podsumowanie miesiąca zaprasza Łukasz Lamża.

Dagmara Bożek, polarniczka: “Gdy żegnałam się ze stacją Arctowskiego, wyszłam nad Zatokę Admiralicji, usiadłam i przepłakałam dwie godziny, patrząc na to piękne miejsce. Czułam wdzięczność i żal. Kończąc każdą inną podróż, łatwo pomyśleć: jeszcze tu kiedyś wrócę. Wracając ze stacji polarnej wiesz, że możesz nie wrócić”.

Dorota Segda, aktorka, rektor AST: „Musimy robić coś, co by od nas zależało, zważywszy, że dzieje się tak dużo, co nie zależy od nikogo – jak powiedział Wyspiański. I to wciąż aktualne. Bardzo wyznaję zasadę, że musimy robić dużo rzeczy, które by od nas zależały. Robić, mówić, nie przemilczać, nie bać się – bo teraz nagle wszyscy boją się wszystkiego”.

Jerzy Jarniewicz, poeta i tłumacz: „Znalazłem w jakimś piśmie nekrolog: »Zmarł profesor X, wybitny specjalista od spółgłosek miękkich«. Gdy zobaczyłem, że można kończyć życie i zostać w pamięci jako wybitny specjalista od spółgłosek miękkich – coś we mnie zadrżało: może ja tak nie chcę?

Jacob Jordaens, malarz działający w XVII wieku w Antwerpii, wielokrotnie malował obrazy, które dziś najczęściej funkcjonują pod tytułami „Król pije” albo "Fasolowy król". Nie są to jednak przedstawienia monarchów i ich dworu, lecz ludowej flamandzkiej zabawy, szczególnie popularnej na święto Trzech Króli. Na czym polegała ta zabawa i w jaki sposób Jordaens ukazywał ludzi, którzy nadużyli alkoholu?

Kim był, a kim nie był Drakula – owiana mroczną legendą postać historyczna i jedna z największych ikon kultury popularnej? Jak się naprawdę zapisał w pamięci potomnych – i kto uczynił go wampirem? Czy słynny hospodar wołoski padł ofiarą ówczesnych fake newsów i hejtu? I co dziś mówi o nas fakt, że chcemy się bać wampirów? Z autorką powieści kryminalnych i kulturoznawczynią Małgorzatą Fugiel-Kuźmińską oraz dziennikarzem i historykiem Maciejem Müllerem rozmawia Michał Kuźmiński.

Teleskop kosmiczny Jamesa Webba, czyli nowe okno na kosmos. A tu, na Ziemi, nowe, piękne okno na świat rzeczy najmniejszych. A do tego dwa pytania: dlaczego łososie cieszą się na globalne ocieplenie? I czy sztuczna inteligencja umie wymyślać nową matematykę?

Ryszard Koziołek, literaturoznawca: „Dość szybko przyszła do nas świadomość, że czas, gdy dzieci są dziećmi, trwa cholernie krótko. Być może czytanie, być może refleksja nad czasem, na którą uczula literatura – a ona zajmuje się głównie tym, co było, a czego nie ma – daje kopa, żeby nie przegapić czegoś istotnego…”.

Beata Stasińska, wydawczyni i redaktorka: „Mój ojciec, jak miał dobry humor, to tak sobie żartował, gdy musiał znosić moje rozmaite rewolty – mówił: »To jest nasz buntowniczek«. Nawet nie » buntownik«, i to był zawsze rodzaj męski. Też ciekawe.