Podkast Powszechny

Karolina Kuszyk, autorka książki „Poniemieckie”: „Opowieść o poniemieckim nie jest łatwa, ale żeby coś oswoić, musimy to poznać. Z całym dobrodziejstwem inwentarza. Inaczej z jednowymiarowego wymazywania całej historii Ziem Odzyskanych wpadamy w równie jednowymiarowe biadolenie, jak to Polak przyszedł i zmarnował to, co zostawili Niemcy”.

Maciej Grzenkowicz, reporter: “Tycipaństwa i mikronacje możemy czytać jak książkę, oglądać jak film. One też uczą nas nowej perspektywy i zmuszają do zastanowienia: czym jest państwo? Czym jest wolność?”

Zapraszamy dziś w muzyczną podróż: opowiemy o fenomenie tang hebrajskich tworzonych w Warszawie w latach 30. i przeznaczonych na eksport do Palestyny. O tym, jak wraz z polskimi Żydami do Tel Awiwu przybyło zamiłowanie do kultury, kawiarni i dansingów, opowiada Olga Avigail Mieleszczuk – wokalistka, badaczka muzyki polsko-żydowskiej. Posłuchamy też tang – przedwojennych, lecz we współczesnych aranżacjach. Zaprasza Karolina Przewrocka-Aderet.

Katolicy w Polsce wracają – przynajmniej na chwilę – do funkcjonowania bez sanitarnych obostrzeń po ponad roku duszpasterstwa online. A także roku wstrząsów: z kolejnymi wychodzącymi na jaw przypadkami molestowania i karami dla biskupów. Co się zmieniło? Czego wspólnoty wiernych się nauczyły? Kto w Kościele zyska, a kto straci na pandemii? I czy nowe doświadczenie zmieni Kościół na lepsze? Z Piotrem Sikorą, autorem raportu pt. „Nowy zasięg Kościoła”, rozmawia Michał Kuźmiński

„Ja nie widzę w Polskim Ładzie jakiejkolwiek propozycji na rozwiązanie problemu mieszkaniowego. Co gorsza, myślę, że nie widzą jej nawet ci, którzy ten ład wymyślili”.

Fascynujący obrót spraw w Izraelu: na przekór niedowiarkom centryście Jairowi Lapidowi udało się utworzyć rząd składający się z partii opozycyjnych wobec premiera Benjamina Netanjahu, a głosowanie nad wotum zaufania przewidziano w niedzielę 13 czerwca. Czy rząd składający się z partii prawicowych, centrum, lewicowych oraz islamistycznej partii arabskiej ma jakąkolwiek szansę na przetrwanie? Rozmawiają Karolina Przewrocka-Aderet („Tygodnik Powszechny”) i Ofer Aderet („Haaretz”).

Anna Alboth: „Niektórzy spędzają na łodzi kilkanaście dni. Z Gambii czy Senegalu na Wyspy Kanaryjskie płyną nawet 1500 kilometrów. Nie znam chyba osoby, która nie musiałaby po drodze pić słonej wody. Według niektórych szacunków co piąta łódź nigdy nie dopływa do celu. Na taką podróż decydują się tylko ci, którzy nie mają innego wyboru”. Zaprasza Krzysztof Story.

Kraków, Wiślna 12 – to tu, od stycznia 1946 roku, na tyłach pałacu arcybiskupów krakowskich, mieściła się redakcja założonego kilka miesięcy wcześniej „Tygodnika Powszechnego”. Pomieszczenia te podarował redakcji jeszcze kardynał Adam Stefan Sapieha. Dokładnie 75 lat później, tuż po po Bożym Narodzeniu i Nowym Roku 2021, w środku pandemii, prawnik krakowskiej kurii przysłał „Tygodnikowi” wypowiedzenie umowy najmu. Z końcem kwietnia musimy opuścić nasze historyczne wnętrza. Posłuchajcie Państwo kilku wspomnień o Wiślnej 12...

W specjalnym odcinku Opowieści z Izraela Karolina Przewrocka-Aderet zabiera Państwa na spacer po ultraortodoksyjnych dzielnicach, które odwiedziła przed świętem Pesach. O tym, jak wyglądają przygotowania do tego święta, czym różni się ulica dzielnicy ortodoksyjnej od pozostałych, oraz czego nie może zabraknąć w tradycyjnym żydowskim domu, opowiadają Karolinie Ester Fursther-Aszkenazi oraz Malki Blitental. W podkaście towarzyszy też Państwu fantastyczna muzyka klezmerska w wykonaniu Avruma Bursteina i jego przyjaciół.

Skandale obyczajowe i nadużycia związane z systemem władzy w Kościele, flirty z polityką, błyskawicznie przyspieszająca laicyzacja, pełzająca rebelia przeciwko reformującemu Kościół papieżowi Franciszkowi, sytuacja kobiet w Kościele, a także poszukiwanie dróg wyjścia i wizja chrześcijaństwa przyszłości – to tematy wydania specjalnego „Tygodnika Powszechnego" oraz tego odcinka Podkastu Powszechnego. Rozmawiają Zuzanna Radzik i Piotr Sikora.

Cypr, Malta, Czechy i Polska – należymy do najuboższych w wodę krajów w Europie. Gwałtowne zmiany klimatyczne i stosowane od połowy ubiegłego wieku systemy melioracji gruntów uprawnych sprawiają, że wody w Polsce będzie jeszcze mniej. Jak nasze codzienne wybory konsumenckie wpływają na dostępność wody, czyli np. co moje ubranie ma wspólnego z wodą pitną? Czy w najbliższych latach będziemy mieć do czynienia z reglamentacją wody? I czy ja, jako obywatelka / obywatel, mogę jakkolwiek przeciwdziałać takiej sytuacji?

Zdzich Rabenda: „Babilon bez hipisów sobie poradzi, hipisi bez Babilonu – niekoniecznie. Od pięciu miesięcy mieszkam w jaskini. Żyję z tego, co normalny świat wyrzucił do kosza. I chyba nigdy w życiu nie jadłem bardziej luksusowo”. Zaprasza Krzysztof Story.

Prof. Bogdan de Barbaro, psychoterapeuta: „Energia długodystansowca jest tutaj ważniejsza niż prędkość sprintera. A nadzieja nie polega na codziennym drżeniu z pytaniem, czy krzywa zachorowań się wypłaszczy i kiedy dojadą szczepionki. Nadzieja to nie dać się zredukować do słowa »pandemia«”. Zaprasza Krzysztof Story.

Izrael wychodzi z trzeciego lockdownu. W ciągu dwóch najbliższych tygodni ma osiągnąć odporność grupową. Ale bycie pionierem niesie wielką odpowiedzialność: Izrael jako pierwszy staje przed wieloma moralnymi i etycznymi problemami: Czy państwo ma prawo zmusić wszystkich do szczepienia w imię odpowiedzialności za zdrowie ogółu? Czy nieszczepiącym się może odebrać niektóre prawa? Jak zapewnić bezpieczeństwo wszystkim i nie narazić się na zarzuty o dyskryminację? Rozmawiają Karolina Przewrocka-Aderet („Tygodnik Powszechny”) i Ofer Aderet („Ha’aretz”).

Ile jest prawdy w deklaracjach polskich producentów, że ich odzież szyta jest na godziwych, etycznych warunkach? Coraz więcej konsumentów wie, jak powstają ubrania sprowadzane do polskich sieciówek z Dalekiego Wschodu, więc sięga po ubrania szyte w Polsce – znacznie droższe, ale ich producenci twierdzą, że to ze względu na uczciwe zarobki szwaczek. Czy rzeczywiście? „Pracujemy za minimalną pensję krajową, bardzo ciężko, po kilkanaście godzin na dobę, wyznaczane nam limity dzienne są tak wyśrubowane, że nie da się ich wykonać w osiem godzin – mówią polskie szwaczki. To historia dająca się jeden do jeden przełożyć na sytuację w Bangladeszu – opowiada dziennikarz „Tygodnika Powszechnego” Marek Rabij.

Eliza Kubarska, alpinistka i reżyserka: „Szerpowie widzą, że ludzie, których wprowadzili na szczyt, wracają do swoich krajów i stają się bohaterami. Sam Szerpa wraca do swojej chaty, w której dalej gotuje na ognisku i dalej nie ma pieniędzy, by wykształcić swoje dzieci. To budzi złość”. Zaprasza Krzysztof Story.

Wiele wskazuje na to, że skala problemu jest znaczna, ale głos ofiar nie może się przebić do publicznej świadomości. W „Tygodniku” ukazuje się raport autorstwa Edwarda Augustyna, tropiący mechanizmy zła dotykającego siostry zakonne. I pokazujący, jak formowane są one do roli ofiar. W tym odcinku Podkastu Powszechnego rozmawiamy z autorem raportu oraz z teolożką i katolicką dziennikarką Zuzanną Radzik.

To historyczny precedens. Po zamieszkach na Kapitolu platformy społecznościowe zablokowały konta ustępującego prezydenta USA. Czy to ratunek dla demokracji, czy bezprecedensowe, bo dokonane wobec głowy państwa przez wielkie korporacje, naruszenie wolności słowa? Czy media społecznościowe są winne cenzury, czy tego, że zareagowały tak późno? Jakie ten ban będzie miał konsekwencje dla życia społecznego, jakie znamy?

Katarzyna Piechowicz, terapeutka w DPS: „Nasza codzienność to brak. Gdyby nie WOŚP, nasi seniorzy leżeliby na łóżkach starszych ode mnie. Pacjentka powiedziała mi kiedyś: »Kasiu wydłużono nam życie. Ale tej starości niczym nie wypełniono«”.

Dzisiejsze miasto Betlejem jest domem dla ponad 30 tys. Palestyńczyków: w większości muzułmanów, lecz także i chrześcijan. Rozbudowa żydowskich osiedli i coraz trudniejsza sytuacja ekonomiczna, zwłaszcza w związku z ograniczeniami spowodowanymi pandemią, uprzykrza ludziom życie. Miasto, które dla chrześcijan jest początkiem historii Zbawienia, to dziś „miasto za murem”. W dźwiękową podróż do przedświątecznego Betlejem w dobie pandemii zabiera Państwa Karolina Przewrocka-Aderet.